Odkryj ukryte pochodzenie szampana - zaskakujące fakty historii

Piotr Kamecki| 2023-03-16 00:00:00| Komentarze:
Kiedy czytamy o szampanie w kolorowych magazynach, często natrafiamy na skomplikowane szczegóły dotyczące jego produkcji, wydajności z hektara i nie tylko. Dziś jednak podzielimy się z kilkoma faktami, które z pewnością zrobią wrażenie gościach podczas szampańskiego toastu.

Kto pierwszy sadził winnice w Szampanii?

Na hasło “szampan” dziś myślimy o Francji, ale pierwszymi mieszkańcami dzisiejszego regionu Szampanii byli Galowie, jeszcze przed przybyciem Rzymian. Choć niektórzy twierdzą, że to Galowie jako pierwsi uprawiali winorośl na tym terenie, znaleziska archeologiczne sugerują, że to Imperium Rzymskie zapoczątkowało zakładanie lokalnych winnic. Najstarsze zachowane dokumenty, które pochodzą z 800 roku to listy arcybiskupa Reims do biskupa Laon, w których poleca wina z okolic Épernay. Fascynujące jest to, że winnice te powstały prawie 50 lat po narodzinach Chrystusa.

W ciągu swojej historii Szampania przeżyła wiele wojen i bitew. Jest to jedyny region we Francji, który doświadczył częstych ataków, grabieży i plądrowania. Frankowie, Goci, Burgundczycy i Wandalowie pozostawili tu swój ślad. Ale najbardziej brutalna bitwa w historii ludzkości miała miejsce w 451 roku, kiedy to Attyla, władca Hunów, przelał najwięcej krwi na Polach Katalaunijskich. I właśnie tam Hunowie zostali pokonani. W czasie wieków średnich miasto Épernay było najeżdżane i palone aż 25 razy.

Atrakcyjne położenie Szampanii było też czynnikiem jej sukcesu. Bliskość Paryża pozwalała na łatwą dystrybucję win, a Reims stało się kulturalnym centrum okolicy po koronacji Clovisa I w 496 roku. Wyznaczenie najlepszych winnic, w tym Bouzy, Verzenay i Aÿ, sięga czasów Ludwika XIV. Jego uwielbienie do Szampana jeszcze bardziej ugruntowało komercyjny triumf tutejszych bąbli. 

Odkrywcy pierwszego szampana

Dodatkowo, nie wypada nie wspomnieć o słynnym Dom Pierre Perignon (1638-1715), który spędził swoje życie w opactwie Hautvillers w pobliżu Épernay. Jak głosi legenda, ten francuski mnich natknął się w swojej piwnicy na rozbite butelki po winie i postanowił spróbować jednej z nich -  wino miało fantastyczny smak i delikatne bąbelki. 

Ale wbrew powszechnej opinii, Dom Perignon nie wynalazł szampana. Mnisi z regionu Saint-Hilaire we Francji wytwarzali wina musujące metodą naturalną przez ponad 100 lat przed powstaniem Dom Perignon. Dodatkowo autor Christopher Merret pisał o Anglikach, którzy dodawali cukier do win z tego regionu i uzyskiwali wino musujące zamykając je naturalnym korkiem (6 lat przed przybyciem Dom Perignon do Hautvillers!). 

Co ciekawe, Anglicy używali w swoich winach musujących szklanych butelek odpornych na ciśnienie 130 lat przed Francuzami. Dom Perignon doprowadził jednak do perfekcji proces winifikacji, w tym wtórną fermentację w butelce, wybieranie najlepszych winnic, tworzenie mieszanek win z różnych winogron i winnic oraz tworzenie białych win z czerwonych odmian, takich jak pinot noir i pinot meunier. Sławę zyskał dzięki firmie Moët & Chandon, która po zakupie opactwa na początku XX wieku przekształciła je w muzeum.

Kiedy szampany stały się popularne?

Przemysł szampański rozkwitł po 1728 roku, kiedy Francja zniosła zakaz transportu wina w butelkach. Najwcześniejsze domy szampańskie to Ruinart (1729), Taittinger (1734), Moët (1743), Clicquot (1772) i Heidsieck (1785). Szampan stał się podstawą paryskich przyjęć od połowy XVIII wieku i cieszy się popularnością do dziś. 

Napoleon też kochał musujące wina

Napoleon także był wielkim miłośnikiem wina, a zwłaszcza szampana, a jego przyjaźń z Jean-Remy Moët pomogła ugruntować dzisiejszą pozycję firmy na rynku. Jean-Remy w czasie pełnienia funkcji burmistrza Épernay, zbudował dla Napoleona dwa domy przy Avenue de Champagne. W zamian za jego wysiłki w wojnie przeciwko rosyjsko-pruskim najeźdźcom Napoleon mianował go Kawalerem Legii Honorowej. Okupacja w 1814 roku miała zarówno pozytywne, jak i negatywne skutki dla regionu Szampanii. Co prawda piwnice regionu zostały splądrowane, ale z drugiej strony dzięki temu Rosjanie rozsmakowali się w tym winie, łącznie z dworem carskim. Kilka lat później Louis Roederer na życzenie Aleksandra II wyprodukował wyjątkowe cuvée w kryształowej butelce, które do dziś znane jest jako Cristal.

Słodka Rosja i wytrawna Anglia - skąd się wziął charakter szampanów?

Na przestrzeni lat smak szampana ewoluował od bardzo słodkiego, który był uwielbiany przez dwór carski. Rynek angielski preferował zupełnie inne podejście, gdzie najbardziej pożądana była wytrawna wersja szampana, spożywana głównie jako aperitif. Pionierami tego stylu byli Bollinger i Krug, którzy eksportowali do Anglii stare, dojrzałe i wytrawne wina. 

Można powiedzieć, że Anglicy wpłynęli na styl szampana, który obecnie jest uważany za absolutny standard pod względem jakości i zawartości cukru. Co ciekawe, najsłynniejsze domy szampańskie w tamtych czasach należały do niemieckich imigrantów, takich jak Bollinger, Krug, Deutz, Heidsieck i Mumm. Dwa ostatnie założyły szlaki handlowe w Ameryce Północnej, a ich nazwy stały się synonimem szampana w tym regionie.

Nam wspomnienie tej historii sprawiło wielką ochotę na bąble. Na szczęście w Wine Taste Szampania ma swoje specjalne miejsce. W naszych magazynach znajduje się unikalna kolekcja butelek, prezentująca różne style, wytrawność, kolory i subregiony od najlepszych producentów.

Odwiedź nasz sklep z winami, w Warszawie, Gdańsku lub Katowicach i wspólnie odkryjmy idealną butelkę na Twoją wyjątkową okazję.




Warto przeczytać:

Najlepsze białe burgundy

Pisanie o Burgundii, jako o całości, jest niezwykle trudne, ponieważ to bardzo tajemniczy i...

Burgundia i jej pinoty

Z jakiej części świata wybrać wino ze szczepu pinot noir? To temat na osobny artykuł lub nawet...

Jak przechowywać wino w domu i jak je podawać?

Przechowywanie wina ma kluczowe znaczenie dla jego jakości, szczególnie jeśli mówimy...

Kultowe Włochy

Daj mi coś prestiżowego – usłyszałem niedawno od jednego z moich Klientów. Nie...

Inwestycje w wino – co łączy Wine Taste z Cult Wines?

W ostatnich kilku latach obserwujemy wzrost zainteresowania inwestycjami alternatywnymi,...

Dolomity to nie tylko atrakcja turystyczna, ale również ważny region winiarski Włoch

Południowa część Alp znana miłośnikom „białego szaleństwa” i wycieczek...

Obserwuj na Instagramie: